Құрметті түлектер! ҚР «Білім туралы» Заңының 47-бабының 17-тармағына, сондай-ақ ҚР Ғылым және жоғары білім Министрінің м.а. 11.08.2023 жылғы №403 бұйрығымен бекітілген Жас мамандарды жұмысқа жіберу қағидаларына сәйкес жас мамандар мен PhD философия докторларына міндетті түрде үш жылдық (екі жылдық) жұмыс өтеу жүктелді.
Презентация Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің "Қаржы орталығы" АҚ "Жас мамандар мен PhD философия докторларын міндетті түрде пысықтау"
Презентация Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің "Қаржы орталығы" АҚ "Білім беру саласындағы бес әлеуметтік жоба"
Презентация Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Қаржы орталығы» АҚ «Жас мамандардың және PhD философия докторларының жұмысқа орналастырылуын мониторингілеу»
Сұрақ: Мемлекеттік білім беру тапсырысында оқыған жас мамандарды даярлау міндеті қандай нормативтік құқықтық актілерде қарастырылған?
Жауап: ҚР "Білім туралы" Заңының 47-бабының 17-тармағына сәйкес жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы аяқталғаннан кейін міндетті түрде үш жыл жұмыс істеу мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған азаматтарға жүктелген:
Сұрақ: Түлектерді жұмысқа бөлу қалай жүргізіледі және онымен кім айналысады?
Жауап: Дербес бөлу жөніндегі комиссиялар жыл сайын жас мамандар мен PhD философия докторлары оқуын аяқтайтын ҚР тиісті жоғары оқу орындарының жанынан педагогикалық және ветеринариялық мамандықтар үшін құрылады және медициналық мамандықтар үшін комиссия денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органда құрылады. Комиссиялар жас мамандарды және PhD философия докторларын дербес бөледі және жұмыс берушінің қолдаухаты негізінде жүзеге асырылады. PhD философия докторларын дербес бөлу ұсынылған құжаттар бойынша және ЖОО-лар мен ғылыми ұйымдардың кадрларға қажеттілік туралы өтінімдеріне сәйкес уәкілетті органдар ұсынған ақпарат негізінде жүзеге асырылады. Бұл тәртіп Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 30 наурыздағы № 390 қаулысымен бекітілген маманды жұмысқа жіберу, өз бетінше жұмысқа орналасу құқығын беру, мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған азаматтардың жұмысын өтеу жөніндегі міндетінен босату немесе міндетін тоқтату қағидаларында айқындалған.
Сұрақ: Ауылдық квота бойынша оқуды аяқтаған түлек қалада мемлекеттік білім беру ұйымында немесе мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымында жұмыс істеуге құқылы ма?
Жауап: Жоқ, егер жас маман "Білім туралы" Заңның 47-бабының 17-тармағына сәйкес педагогикалық және медициналық мамандықтар бойынша ауылдық квота бойынша оқуын бітірсе, жас маман ауылдық жерде орналасқан мемлекеттік білім беру/денсаулық сақтау ұйымдарында жұмыс істеуге міндетті.
Сұрақ: Егер түлектің тұрғылықты жерінде бос орын болмаса не істеу керек?
Жауап: ҚР Үкіметінің 2012 жылғы 30 наурыздағы №390 қаулысының 17-1 тармағына сәйкес, бос жұмыс орындары болмаған жағдайда жас маман /философия докторы (Phd) жұмыс іздеп жүрген адам ретінде тұрғылықты жері бойынша тікелей халықты жұмыспен қамту орталығында немесе "электрондық үкімет" веб-порталы немесе Мемлекеттік корпорация арқылы тіркелуге тұруға тиіс "Азаматтарға арналған үкімет", жұмыспен өтеу мерзімінде жұмыссыз ретінде есепте болу уақытын есепке ала отырып, Жұмыспен қамту орталығында тіркелгенін растайтын құжатты" қаржы орталығы " АҚ-ға жетекшілік ететін менеджерге ұсынсын.
Сұрақ: Түлек жұмыс орнына қашан келуі керек?
Жауап: Ағымдағы жылы оқуын аяқтаған жас мамандар мен PhD философия докторлары 1 қыркүйектен кешіктірмей жұмыс орнына жолдама бойынша келеді (дербес бөлу жөніндегі комиссияның шешіміне сәйкес).
Сұрақ: Жұмысты өтеу бойынша міндеттемелерді орындамаған жағдайда қандай шаралар қолданылады?
Жауап:" Қаржы орталығы " АҚ білім беру саласындағы уәкілетті органның операторы ретінде бітірушілердің жұмыс істеуі немесе жұмыс істемеген жағдайда бюджет қаражатының шығыстарын өтеу жөніндегі өз міндеттерінің сақталуына мониторинг пен бақылауды қамтамасыз етеді.
Жұмысты өтеу бойынша анықталған бұзушылықтар болған жағдайда" Қаржы орталығы " АҚ жас маманмен және PhD философия докторларымен жұмыс жүргізеді: міндетті жұмысты өтеу туралы жазбаша хабарлама дайындау, жас мамандарға олар көрсеткен байланыстар бойынша қоңырау шалу, әлеуметтік желілер бойынша іздеу. Қолданыстағы бұзушылықтар жойылмаған және / немесе жұмысты өтеуден бас тартылған жағдайда, бюджет қаражатын мемлекетке, оның ішінде сот тәртібімен қайтару бойынша жұмыс жүргізіледі.
Сұрақ: Түлекті кейінге қалдыру мүмкіндігі бар ма және қандай мерзімге?
Жауап: Мерзімді әскери қызметке кірген немесе шақырылған кезде жас маманға (жас мамандарды және PhD философия докторларын дербес бөлу жөніндегі комиссияның шешімімен, жазбаша өтініш пен растайтын құжат негізінде қосымша хаттама ресімделеді) және қызмет өткеру уақытына, қызмет өткеру уақытына жұмысты өтеу мерзіміне есептелмей кейінге қалдыру беріледі.
Сұрақ: Қандай жағдайларда және қандай санаттағы түлектер оқудан босатылады?
Жауап: Заңмен көзделген жұмысты өтеу жөніндегі міндеттен босату жас мамандарды дербес бөлу жөніндегі комиссияның немесе PhD философия докторларын дербес бөлу жөніндегі комиссияның шешімімен беріледі (бөлу жөніндегі комиссия, яғни жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымы немесе денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган қосымша хаттама дайындайды, тиісті құжаттармен расталуы тиіс):
Сұрақ: Пед және мед бойынша мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде білім алған жас маман. жоғары оқу орнын бітіргеннен кейін мамандығы бойынша емес мемлекеттік ұйымға өз бетінше жұмысқа орналасты (мысалы: әкімдік, салық комитеті, ХҚКО және т. б.), бұл жұмыспен өтеу есепке алынады ма?
Жауап: Жоқ, жоғарыда көрсетілген ұйымдарда, атап айтқанда әкімдіктерде, салық комитеттерінде, ХҚКО-ларда жұмысты өтеу мүмкін емес. "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 47-бабының 17-тармағына сәйкес педагогикалық, медициналық мамандықтар бойынша мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде оқуға түскен азаматтар жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымын бітіргеннен кейін тиісінше мемлекеттік білім беру ұйымдарында, мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында кемінде үш жыл жұмысты өтейді. Жас маман мемлекеттік білім беру ұйымына (мектеп, балабақша, бөбекжай, колледж, университет) және мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымына (ауруханалар, емханалар) жұмысқа орналасуы тиіс.
Сұрақ: Мемлекеттік білім беру ұйымында ішінара жұмыс істеген жас маман оқуын аяқтағаннан кейін үйленуіне байланысты жұмыстан шығарылады, жұмыспен өтеу міндеті тоқтатыла ма?
Жауап: "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 47-бабы 17-тармағында көзделген жұмысты өтеу жөніндегі міндетті тиісінше орындау үшін жас маман жоғары және/немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білімді аяқтағаннан кейін мемлекеттік білім беру ұйымында кемінде үш жыл жұмыс істеуге не тұрғылықты жері бойынша халықты жұмыспен қамту орталығында жұмыссыз ретінде тіркелуге міндетті. Жұмысты өтеу жөніндегі міндетті орындамаған жағдайда жас маман өзінің оқуына байланысты бюджет қаражаты есебінен шеккен шығыстарды республикалық бюджетке өтеуге міндетті.
Сұрақ: Жас маман мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша оқуды аяқтағаннан кейін сол жылы ақылы бөлімге магистратураға түсті, осы себепті жұмысты өтеу міндеті тоқтала ма?
Жауап: Бұл жағдайда жас маман ҚР Заңында көзделген жұмысты өтеуден босату үшін жас маман оқыған тиісті жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының жанынан құрылатын дербес бөлу жөніндегі комиссияға жүгінуге тиіс. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 30 наурыздағы № 390 қаулысымен бекітілген жас мамандарды жұмысқа жіберу ережесінің 8 тармағына сәйкес комиссия жыл сайын құрылады. Өз кезегінде, 17-2-тармаққа сәйкес. Қазақстан Республикасының "Білім туралы" Заңының 47-бабында: одан әрі оқу үшін магистратураға, резидентураға, докторантураға түсу кезінде; жүкті әйелдерге және 3 жасқа дейінгі балаларды өз бетінше тәрбиелеп отырған адамдарға, 1 және 2-топтағы мүгедектерге және тұратын, жұмыс істейтін немесе оқитын жерінде бос жұмыс орны болмаған жағдайда міндетті жұмыспен өтеуден босататын нормалар көзделген. жұбайының немесе жұбайының қызметтері.
Сұрақ: Мемлекеттің үлестік бөлігі бар ұйымдарда (квазимемлекеттік сектордан) олардың мамандықтары бойынша жұмысты өтеуді есептеу мүмкіндігі (мысалы, оқу орны – акционерлік қоғам, онда акциялардың 50-100% мемлекетке тиесілі және т. б.)
Жауап: Пед және мед. жұмысты өтеу бойынша міндетті тиісінше орындау үшін ҚР заңнамасында көзделген мамандықтарға жас маман мемлекеттік білім беру ұйымында және мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымында жұмыс істеуге міндетті. Сондай – ақ, "Мемлекеттік мүлік туралы" заңда мемлекеттік заңды тұлға-мемлекеттік мекемелер мен мемлекеттік кәсіпорындар екендігі көрсетілген. Осы ұйымдарда жұмысты өтеуді есептеу мүмкін емес.
Сұрақ: ЖОО-ны бітіргеннен кейін кейінгі жылдары магистратураға түскен адамдар еңбекпен өтеуден босатыла ма?
Жауап: "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - заң) 47-бабы 17-тармағының 2-бөлігіне сәйкес мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде педагогикалық, медициналық, ветеринариялық мамандықтарға түскен Қазақстан Республикасының азаматтары мемлекеттік, медициналық және ветеринариялық білім беру ұйымдарында жоғары және (немесе) жоғары оқу орнын бітіргеннен кейін кемінде үш жыл жұмыс істеуге міндетті.
Заңның 47-бабы 17-2-тармағының 3) тармақшасында одан әрі оқу үшін магистратураға, резидентураға, докторантураға түскен адамдарды еңбекпен өтеу міндетінен босату көзделген. Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 6-бабының 1-бөлігіне сәйкес азаматтық заңдардың нормалары оларды сөзбен білдірудің тура мағынасына сәйкес түсіндірілуге тиіс.
Заңның көрсетілген нормаларының мәнінен келіп шығатыны, комиссиялардың жас мамандарды және философия докторларын (PhD) оқуды аяқтаған жылы магистратураға, резидентураға, докторантураға түскен жағдайда ғана, бірақ кейінгі жылдары ғана еңбекпен өтеуден босатуға құқығы бар, яғни еңбекпен өтеуден босату туралы мәселені қарау кезінде міндетті түрде уақыт факторы,оның ішінде жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру атап айтқанда, міндеттемелердің уақтылы орындалуы.
Сұрақ: Ішінара жұмыспен өтелген жағдайда (3 жыл Толық емес) қалған кезең үшін берешек сомасын төлеуге бола ма? Оқу үшін берешек сомасын бөліп-бөліп (бөліп-бөліп) төлеуге бола ма?
Жауап: "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – заң) 47 – бабының 17-тармағына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 30 наурыздағы № 390 қаулысымен бекітілген жас мамандарды жұмысқа жіберу қағидаларының (бұдан әрі-қағидалар) 4-тармағына сәйкес мемлекеттік білім беру негізінде педагогикалық және медициналық мамандықтар бойынша оқуға түскен азаматтар білім беру тапсырысын мемлекеттік білім беру ұйымдарында және мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымын бітіргеннен кейін кемінде үш жыл өтейді. Жұмысты өтеу жөніндегі міндетті орындамағаны үшін жас маман өзінің оқуына байланысты бюджет қаражаты есебінен шыққан шығыстарды республикалық бюджетке өтеуге міндетті (Заңның 47-бабының 17-4-тармағы). Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі - ҚР АК) 272 және 273-баптарына сәйкес міндеттеме міндеттеменің шарттарына сәйкес тиісінше орындалуға тиіс, міндеттемені орындаудан біржақты бас тартуға және оның шарттарын біржақты өзгертуге жол берілмейді.
ҚР АК 349-бабының 1-тармағына сәйкес міндеттеменің бұзылуы деп оны орындамау не тиісінше орындамау ұғынылады.
Заңға және Қағидаларға сәйкес оқытуға байланысты бюджет қаражатын өтеу бойынша ішінара пысықталған немесе бөліп-бөліп төлеген жағдайда жұмсалған бюджет қаражатын қайта есептеуді айқындайтын нормалар көзделмеген. Бұл ретте, оқу үшін сома жыл сайын Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен оқу жылы ішінде 1 студентті оқытуға жұмсалатын орташа шығыстардан құралады.
