Кіріспе

      Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінің өзекті мәселелерінің бірі – осы заман талабына сай білімді, білікті және компьютерді еркін түрде меңгере алатын мамандарды дайындау. Қазіргі уақытта жоғарғы білім жүйесінде программалау негіздерін оқыту әдістемесін жаңарту қажет, өйткені программалау технологиясы және тілдері динамикалық дамуда.

   

     Қазіргі заманда компьютерлік технологиялар ең тез дамып келе жатқан және жоғары кіріс әкелетін сала. Себебі, қазіргі кезде ғылымның және өндірістің бір де бір саласын, мейлі ол ғарыштық технологиялар, мейлі мұнай немесе атом станциялары болса да, микропроцессорлық техникасыз елестетуге болмайды. Ақпараттық технологиялар саласы бойынша терең білім алам дегендер, тек компьютердің құрылысын,  программалар жүйесін және оны пайдаланудың бар мүмкіндіктерін ғана меңгерумен шектелмей, программалау технологиясының негізін білулері өте қажет.  Осы мәселенің негізін шешу мақсатында ЕТ және БҚЕ мамандығыныңстуденттеріне арналған  «Визуальды программалау»  элективті курс бағдарламасы және оның электронды оқу құралын жасалды.

    

     Курсты оқытудың мақсаты:  объектіге бағытталған программалау  негізін, объектіге бағыталған программалау тілдерінің  құрылымын оқыту және программалық қамтамасыз етуді жобалау тәсілдерін меңгерту. Сонымен, қатар студенттерді  программалауға  машықтандыру, олардың логикалық және аналитикалық, алгоритмдік ойлау қабілетін арттыру.

   Курсты үйрену нәтижесінде студенттер объектілі-бағытталған жобалау мен программалаудың негізі мен принцинтерін білулері қажет.

 

         Бағдарламалау – бұл мынадай қадамдардан тұратын бағдарламаны құру немесе өңдеу процесі:

 1. Бағдарламаға қойылатын талапты анықтау – бұл бастапқы мәліметтерді жинақтау  және нәтижесінде не болатындығын білу.

 2. Алгоритмін әзірлеу – бұл кезеңде нәтиже алу үшін орындауға қажетті әрекеттер  анықталады.

 3. Бағдарлама  жазу – танымал бағдарламалау ортасын таңдап, кодын жазу.

 4. Жөндеу – бұл қателерді іздеу және жою процесі.

 5. Тесттен өткізу – бағдарламаның жұмыс істеу принципін сынау, дұрыс емес деректер енгізгенде бағдарлама жұмысында қандай өзгерістерді байқауға болады, міне, осыларды тексеру қажет.

    Машиналық командалармен жұмыс істеу көп еңбекті қажет ететін болғандықтан, бірінші буын ЭЕМ- дері жарыққа шықаннан бастап-ақ  бағдарлама құруды жеңілдету жолымен және ЭЕМ- нің өзі осы бағдарламаны машиналық тілге автоматты түрде аударып, жадыға енгізе алатын тәсілдерге зерттеулер жүргізіле бастады. Осының нәтижесінде түрлі жоғарғы деңгейлі алгоритмдік тілдер мен оларды ЭЕМ арқылы машиналық тілге автоматты түрде аударатын аударғыш(транслятор) атаулы арнайы бағдарламалар пайда болды.

     Аударғыштың интерпретатор және компилятор деп аталатын екі түрі бар. Интерпретатормен жұмыс істеген кезінде прцессор  бағдарламалау тілінен аударған әр операторын бірден орындайды. Компилятор алдымен бағдарламаның синтаксисін тексеріп, бағдарламада жіберілген синтаксистік қателерді хабарлайды. Олар жөнделген соң жүктеуші деп аталатын бағдарламасын іске қосады, ол алдымен бағдарламаны машиналық тілге жуық объектілік бағдарлама деп аталатын аралық бағдарламаға түрлендіріп шығады. Одан әрі байланысты редактор деп аталатын бағдарлама іске қосылып, ол объектілік бағдарламаға бейімделіп дайындалған кітапханалық процедурадан қажетті стандартты процедуралар мен функцияларды қосады. Осыдан соң бағдарлама дайын болады да, ол бірден орындалады.

     Бағдарламалау тілдері қатаң ережелерге бейімделген және трансляторға түсінікті жеке командалардан тұрады. Ережеге қойылатын талаптар жиынтығы – тіл синтаксисін, әр команданың және құрылымдардың мағынасы тіл сематикасын құрайды.

     Windows операциялық  жүйесі жарыққа шыққаннан бастап бағдарламалау тілдерінде жаңа тәсіл – визуалды тәсілі тездеп дами бастады. Ол – түймелер, мәзір пунктері, ауыстырып қосқыштар сияқты басқару элементтерін шерту арқылы экранға арнайы терезелерді шығарып және түрлі командаларды автоматы тез жобалап орындау.  Мұндай көзбен көрсететін тәсіл визуалды бағдарламалау деп аталады. Алгоритмдік бағдарламалауды модульдік бағдарламалау деп, Windows типтес қосымшаларды  дайындау арналған ортаны визуалды бағдарламалау немесе оқиғалық бағдарламалау деп атайды.

    

      Программалық жабдықтарды жасау технологиясына қойылатын негізгі талаптар – программалау тілдерінен тәуелсіз жұмыс істеу мүмкіндігі болу керек; қағазсыз технология негізінде, яғни программалық құжаттары да қосымша программа арқылы беріледі; программа жасаудағы құрастырушының ерекшелегі, оның стилі, дизайны және программалау әдісі, алгориті ерекше болу қажет.

      Бүгінгі танда жас ұрпақтардың компьютер білімін меңгеруі өмір талабы болып отыр. Әсіресе қазіргі ғылыми- техникалық даму кезеңінде инженерлік, экономикалық, ғылыми - басқару және басқа түрлі есептерді тиімді түрде шешу бағдарламалық жабдықтар арқылы іске асады.