Лабораторлық жұмыс №1
Тақырыбы: Лездік батырмалары.
Сабақтың мақсаты: Delphi тілінің батырмаларымен
таныстыру. Edit, Label, Panel, Button және StaticText компоненттерін қолдануды
үйрету.
Delphi үшін лездік батырмалардың құралдық
панелі мына түрі былай болады:
Батырма |
Батырма атқаратын жұмыс
|
Standard тобы |
|
|
Репозитор объектіліріне жол ашады. File /New опциясының эквиваленті. |
|
Бар файлды ашады. File / Open File опциясының эквиваленті. |
|
Дискіде файлды сақтайды.
File / Save File опциясының эквиваленті (Ctrl+S пернесі
жедел жол ашады.) |
|
Жобаның
барлық проектерін сақтау. File / Save Аll опциясының эквиваленті. |
|
Бағдарламаның алдында құрылған жобаны ашады. File / Open Project опциясының эквиваленті. (Ctrl+ F11 пернесі жедел жол ашады.) (клавиши быстрого доступа Ctrl+F11) |
|
Жобаға жаңа файлды қосу. Project/ Add to Project опциясының эквиваленті. (Shift+F11 пернесі жедел жол ашады.) |
|
Жобадан файлды жояды. Project / Remove from Project опциясының эквиваленті. |
View тобы |
|
|
Қайталау жобасына байланысты модульдердің
тізімінен модульді таңдайды. View /Units опциясының эквиваленті. (Shift+F12 пернесі жедел жол ашады.) |
|
Осы жобаға байланысты формалар тізімінен форманы таңдау.View / Forms опциясының эквиваленті.
(Ctrl+F12 пернесі жедел жол ашады.) |
|
Программа кодының терезесі мен форма терезесінің арасындағы
белсенділікті туғызуға мүмкіндік береді. View / Toggle Form/Unit опциясының
эквиваленті. (F12 пернесі жедел жол ашады) Эквивалент опции View / Toggle Form/Unit (клавиша
быстрого доступа F12) |
|
Жаңа
форманы құрады және оны жобаға қосады. File/New Form опциясының эквиваленті. |
Debug тобы |
|
|
Бағдарламаны топтастыра орындайды. Run / Run опциясының эквиваленті. (F9 пернесі жедел жол ашады) |
|
Реализует паузу в
работе отлаживаемой программы. Эквивалент опции Run / Program Pause |
Edit, Label, Panel, Button және StaticText компоненттерін қолдану.
1-ші мысал.
1-ші суреттегідей формаға
компоненттерді орналастырыңдар.
1-
сурет
Элементтер үшін келесі
қасиеттерді белгілендер:
компонент |
қасиеті |
Мәні |
Tform |
Caption |
Приложение Delphi
|
Button 1 |
Caption |
Пуск |
Label 1 |
Font |
Жирный, 12 , қызыл |
Пуск батырмасынан 2 рет шертіп келесі программаны жаз:
2-ші мысал
2-сурет
Элементтер үшін келесі
қасиеттерді белгілендер:
№ |
компонент |
қасиеті |
мәні |
1 |
TForm |
Caption |
Умножение число |
2 |
Button1 |
Caption |
Расчет |
3 |
Label1 |
Caption |
Результат |
4 |
LabeledEdit1 |
EditLabel + Caption Text |
Число1 1 |
5 |
LabeledEdit2 |
EditLabel + Caption Text |
Число2 1 |
6 |
Panel1 |
BevelInner + bvLowered BevelOuter + bvRaised
|
|
Бағдарлама кодының келесі түрін Расчет батырмасына жазыңдар:
Элементтер үшін келесі
қасиеттерді белгілендер:
№ |
компонент |
свойство |
значение |
1 |
TForm |
Caption |
Вычисление площади круга |
2 |
ТStatic Text1 |
Name Caption Font |
Static Text1 Счет Бирюзовый, жирный, 10 пт |
3 |
Panel1 |
Caption Bevel Inner Bevel Outer Bewel Width |
(Пусто) bvSpace bvLowered 2 |
4 |
Panel2 |
Caption Bevel Inner Bevel Outer Bewel Width |
(Пусто) bvLowered 2 |
5 |
ТStatic Text1 |
Name Caption Font Bevel Inner Bewel Kind Bevel Outer |
Static Text1 Счет Бирюзовый, жирный, 10 пт bvRaised bkTile bvRaised |
6 |
ТStatic Text2 |
Name Caption Font Bevel Inner Bewel Kind Bevel Outer |
Static Text2 Очистка Бирюзовый, жирный, 10 пт bvRaised bkFlat bvRaised |
7 |
Tlabel1 |
Name Caption Word Wrap |
Label1 «Введите радиус круга и нажмите на слове Счет» True |
8 |
Tlabel2 |
Name Caption |
Label2 Радиус |
9 |
Tlabel3 |
Name Caption |
Label3 [cм] |
10 |
TЕdit1 |
Name Text |
Edit1 (Пусто) |
Бағдарлама:
// Расчет площади круга
procedure TForm1.StaticText1Click(Sender: TObject);
var r:real;
// радиус (см)
s:real;// площадь (см)
begin
// если поле Edit1 пустое, то при выполнении функции
// StrToFloat возникает ошибка.
// Проверим, ввел ли пользователь радиус в поле Edit1
if (length(Form1.Edit1.Text)=0) then
begin
ShowMessage('Необходимо задать величину радиуса');
exit; // завершить обработку события
end;
r:=StrToFloat(Form1.Edit1.Text); // ввести исходные данные
s:=pi*sqr(r); // пересчитать
// вывести результат:
Form1.panel2.Caption:='Площадь круга равна '+ FloatToStrF(s,ffGeneral,7,2) + ' см';
// при выводе результата изменить внешний вид границ вывода на приподнятый
Form1.panel2.BevelOuter:=bvRaised;
// изменить внешний вид слова "Очистка" на приподнятый
Form1.StaticText2.BevelKind:=bkTile;
end;
// щелчок по слову "Очистка"
procedure TForm1.StaticText2Click(Sender: TObject);
begin
// изменить внешний вид границ поля вывода на пониженный
panel2.BevelOuter:=bvLowered;
// очистить текстовое поле и поле вывода результата
panel2.Caption:=' ';
edit1.Text:=' ';
// изменить внешний вид границ слова "Счет" на пониженный
StaticText1.BevelOuter:=bvLowered;
{StaticText2.BevelKind:=bkFlat;}
// изменить внешний вид границ слова "Очистка" на пониженный
StaticText2.BevelOuter:=bvLowered;
{StaticText2.BevelKind:=bkFlat;}
end;
// ввод данных (изменение
данных) в текстовом поле
procedure TForm1.Edit1Change(Sender: TObject);
begin
// изменить внешний вид границ слова "Счет" на приподнятый
StaticText1.BevelOuter:=bvRaised;{StaticText1.BevelKind:=bkTile;}
// изменить внешний вид границ слова "Очистка" на приподнятый
StaticText2.BevelOuter:=bvRaised;{StaticText1.BevelKind:=bkTile;}
end;
Тапсырмалар.
6. Сарғылт түспен берілген label1
компеннентін екі рет шерткен кезде «Мен»
мәтіні шығуы қажет.
7. Форманы шерткенде Edit1 мәтіндік
жазықтықта форманың аты жазылады, ал Label1 жазу компонентін шерткенде «Университет»
сөзі пайда болуы керек. 1-ші жағдайда түсі қызыл, шрифт
өлшемі 20, курсив, ал екінші жағдайда – сары, 25, жирный болуы
қажет.
8. Теңіз айқасы (Морской бой).
StaticText- тің бірнеше объектілерінен құралған
бағдарламаны жасаңдар. Пайдаланушыға көрінбейтін
«Кемелер» объектін анықтаңдар. Дұрыс тапқан түс
көк түс, қате қызыл.